Grzyby lecznicze, znane również jako grzyby funkcyjne czy grzyby medyczne, od wieków wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie na całym świecie. Ich potencjał zdrowotny przyciąga uwagę naukowców i entuzjastów zdrowego stylu życia. Te naturalne substancje mają zdolność wspierania odporności, poprawy funkcji poznawczych oraz ogólnej witalności organizmu. Wiele z nich zalicza się do adaptogenów, czyli substancji pomagających organizmowi radzić sobie ze stresem i adaptować się do zmiennych warunków środowiskowych.

Czym są adaptogeny i czy wszystkie grzyby lecznicze to adaptogeny?

Nie wszystkie grzyby lecznicze są uznawane za adaptogeny. Adaptogeny to substancje, które pomagają organizmowi w adaptacji do stresu, regulują funkcje fizjologiczne i wspierają równowagę organizmu.

Aby grzyb został uznany za adaptogen, musi:

1. Zwiększać odporność na stres – fizyczny, emocjonalny i środowiskowy.
2. Wspierać homeostazę – czyli regulować funkcje organizmu, zamiast działać pobudzająco lub uspokajająco.
3. Być nietoksyczny przy długotrwałym stosowaniu.

Grzyby lecznicze, które są uznawane za adaptogeny:

• Reishi („Grzyb nieśmiertelności”) – wspiera układ odpornościowy i pomaga w redukcji stresu.
• Soplówka jeżowata (Lion’s Mane) – poprawia funkcje poznawcze i regenerację układu nerwowego.
• Kordyceps – dodaje energii, poprawia wydolność fizyczną i wspiera układ oddechowy.
• Chaga – silny antyoksydant wspierający układ odpornościowy.

Grzyby medyczne, które nie należą do adaptogenów, ale mają właściwości prozdrowotne:

• Wrośniak różnobarwny (Turkey Tail) – wspiera mikroflorę jelitową i układ odpornościowy, ale nie spełnia wszystkich kryteriów adaptogenności.
• Maitake – ma właściwości immunomodulujące, ale nie reguluje reakcji stresowej organizmu.

Grzyby lecznicze, jako adaptogeny, mogą stanowić niezwykle wartościowy element zdrowego stylu życia. Wybieraj produkty o wysokiej jakości i czystym składzie, a efekty ich działania mogą Cię pozytywnie zaskoczyć!

Magia grzybów leczniczych – jakie mają właściwości?

Grzyby lecznicze to prawdziwa skarbnica składników aktywnych: polisacharydów, beta-glukanów, terpenów i antyoksydantów [3]. Każdy z nich działa na organizm w inny sposób – jedne pomagają wyciszyć się po stresującym dniu, inne wspierają pamięć i koncentrację, a jeszcze inne mogą wzmacniać odporność. Sprawdźmy, jak działają poszczególne grzyby!

Charakterystyka grzybów, na które warto zwrócić uwagę!

Chaga (Błyskoporek podkorowy)

Chaga to jeden z najcenniejszych grzybów medycznych, znany od setek lat w medycynie ludowej Syberii, Chin i Skandynawii. Mieszkańcy Syberii nazywają chaga "darem Boga", wierzą w jego cudowne właściwości. W tradycyjnej medycynie chińskiej stosowana jako naturalne wsparcie odporności, leczenia wrzodów i infekcji, grzyb ten był również stosowany w leczeniu cukrzycy i niektórych nowotworów czy chorób serca.

✅ Chroni organizm przed chorobami – zawiera polisacharydy, które stymulują układ odpornościowy do walki z infekcjami i stanami zapalnymi.
✅ Spowalnia procesy starzenia – działa jak naturalny antyoksydant, neutralizując wolne rodniki.
✅ Może wspierać walkę z nowotworami – hamuje rozwój nowotworów dzięki silnemu działaniu antyoksydacyjnemu i wspieraniu układu odpornościowego. Dodatkowo zawarta w Chadze betulina pobudza komórki rakowe do apoptozy, czyli naturalnego procesu ich obumierania.
✅ Zmniejsza zaburzenia metaboliczne – przy problemach takich jak wysoki poziom cukru, nadciśnienie czy zaburzenia lipidowe. Uwaga! W tym przypadku zanim sięgniemy po wsparcie w formie grzybów najważniejsze są zmiany w codziennych nawykach – zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i odpowiedni styl życia. Dopiero gdy te podstawy zostaną wdrożone, warto rozważyć suplementację jako dodatkowe wsparcie, a nie główne rozwiązanie problemu.

Dla kobiet:

✅ Może wspierać zdrowie skóry, opóźniając oznaki starzenia.
✅ Może pomagać w regulacji hormonów, co może być korzystne dla kobiet z PCOS.
✅ Wspiera organizm w czasie zwiększonego stresu oksydacyjnego, np. podczas intensywnego wysiłku czy przewlekłego zmęczenia.

Ciekawostka: Badania na myszach wykazały, że ekstrakt z Chagi mogą hamować rozwój komórek nowotworowych wątroby, płuc, piersi, prostaty i jelit, a także obniżyć poziom cukru we krwi oraz poprawić wskaźnik insulinooporności [5,6,7,8].

Ostrożność: Zawiera szczawiany - nie zaleca się długotrwałego stosowania. Warto przyjmować Chagę ze źródłem wapnia (np. kefir), żeby zapobiec odkładaniu się szczawianów w nerkach.

Przeciwwskazania:

❌ Zawiera szczawiany – niezalecana dla osób z problemami nerek.
❌ Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.
❌ Możliwe problemy żołądkowe (nudności).
❌ Może wchodzić w interakcje z lekami (np. przeciwcukrzycowe, przeciwzakrzepowe).

Reishi (Lakownica żółtawa)

Reishi to „grzyb nieśmiertelności”, od tysięcy lat stosowany w Azji jako środek wzmacniający i relaksujący.

✅ Pomaga się odprężyć i dobrze spać – zawiera triterpeny, które działają uspokajająco i pomagają w zasypianiu.
✅ Wzmacnia odporność – polisacharydy Reishi stymulują organizm do walki z wirusami i bakteriami.
✅ Działa przeciwzapalnie – może łagodzić objawy alergii i chorób autoimmunologicznych.

Dla kobiet:

✅ Może łagodzić objawy menopauzy, redukując uderzenia gorąca i poprawiając jakość snu.
✅ Wspomaga równowagę hormonalną, szczególnie przy PMS.
✅ Badania sugerują, że może hamować wzrost komórek raka piersi.

Ciekawostka: Reishi znajduje szerokie zastosowanie nie tylko w medycynie naturalnej, ale także w pielęgnacji skóry i włosów – zyskując coraz większą popularność w kosmetologii naturalnej i produktach anti-aging [9,10].

Przeciwwskazania:

❌ Może obniżać ciśnienie i rozrzedzać krew – ostrożność przy lekach na serce i krzepliwość.
❌ Może nasilać reakcje autoimmunologiczne – niezalecany przy chorobach autoimmunologicznych.
❌ Skutki uboczne przy dużych dawkach: zawroty głowy, świąd, krwawienia z nosa, biegunki.
❌ Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.

Soplówka jeżowata (Lion’s Mane)

Soplówka, czyli „grzyb głowy małpy”, to naturalny stymulator mózgu, od wieków stosowany w Chinach i Japonii. Mnisi buddyjscy pili z niej napary, aby poprawić koncentrację i ułatwić medytację.

✅ Poprawia pamięć i koncentrację – zawiera związki stymulujące wzrost nowych połączeń nerwowych.
✅ Regeneruje układ nerwowy – może wspierać odbudowę komórek mózgowych po stresie i urazach.
✅ Pomaga w problemach trawiennych – wspiera odbudowę błony śluzowej jelit.

Dla kobiet:

✅ Może poprawiać nastrój i redukować objawy depresji i lęków, szczególnie w okresie menopauzy.
✅ Może wspierać zdrowie włosów i skóry, dzięki właściwościom regeneracyjnym.
✅ Pomaga w regeneracji układu nerwowego, co może być istotne przy długotrwałym stresie.

Ciekawostka: Badania na zwierzętach sugerują, że Soplówka może stymulować wzrost neuronów, poprawiać funkcje poznawcze i obniżyć stres [2;4].

Przeciwwskazania:

❌ Choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, toczeń, RZS).
❌ Immunosupresja – np. po przeszczepach (może prowadzić do odrzutu).
❌ Może wywoływać reakcje alergiczne.
❌ Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.
❌ Potencjalne skutki uboczne: bóle głowy, wahania libido, zmiana masy ciała.

Wrośniak różnobarwny (Turkey Tail)

To jeden z najbardziej przebadanych grzybów medycznych. Stosowany w leczeniu nowotworów i wspomaganiu odporności.

✅ Silnie wzmacnia odporność – polisacharydy PSK i PSP pobudzają produkcję białych krwinek.
✅ Może wspierać terapię nowotworową – w Japonii ekstrakt z Turkey Tail jest stosowany jako oficjalny lek wspomagający leczenie raka.
✅ Poprawia zdrowie jelit – wspiera rozwój korzystnej mikroflory.

Dla kobiet:

✅ Może być pomocny w rekonwalescencji po nowotworach piersi i jajnika czy szyjki macicy.
✅ Pomaga przy chorobach autoimmunologicznych i przewlekłych infekcjach.
✅ Wzmacnia mikroflorę jelitową, co pozytywnie wpływa na układ hormonalny.

Ciekawostka: Badania na myszach wykazały, że Turkey Tail może zmniejszać guzy nowotworowe i wzmacniać układ odpornościowy [1].

Przeciwwskazania:

❌ Może nasilać reakcje autoimmunologiczne.
❌ Rzadkie skutki uboczne: problemy żołądkowe.
❌ Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.

Kordyceps (Cordyceps sinensis/militaris)

Kordyceps to legendarny „grzyb górski”, tradycyjnie stosowany przez tybetańskich mnichów i cesarzy do zwiększenia energii i poprawy zdrowia płuc.

✅ Zwiększa energię i wytrzymałość – poprawia wydolność organizmu, wspomagając produkcję ATP.
✅ Wspiera płuca i układ oddechowy – poprawia transport tlenu w organizmie.
✅ Reguluje metabolizm i wspiera odporność.

Dla kobiet:

✅ Może pomóc w walce z przewlekłym zmęczeniem i zespołem wypalenia nadnerczy.
✅ Wspomaga libido i płodność.
✅ Pomaga w utrzymaniu energii i witalności, szczególnie w okresie menopauzy.

Ciekawostka: Badania na myszach wykazały, że Kordyceps może zwiększać produkcję ATP, co poprawia wydolność fizyczną i regenerację organizmu [11,12].

Przeciwwskazania:

❌ Może podnosić poziom energii – niewskazany przy nadciśnieniu i chorobach serca.
❌ Nie powinien być stosowany przez osoby z problemami układu krążenia bez konsultacji lekarskiej.
❌ Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.

Tabela grzybów leczniczych i ich zastosowania

Uwagi dotyczące łączenia grzybów:

• Wrośniak różnobarwny (Turkey Tail): Świetnie komponuje się z Reishi lub Chagą, szczególnie w suplementacji wieczornej. Takie połączenie wspiera zdrowy umysł, równoważy pracę narządów i wpływa na organizm holistycznie.
• Soplówka jeżowata (Lion’s Mane): Najlepiej przyjmować rano, dobrze współdziała z Kordycepsem, co sprawia, że jest idealnym wyborem dla osób prowadzących aktywny tryb życia.
• Kordyceps: Zalecany do stosowania w pierwszej połowie dnia. Jego połączenie z Lion’s Mane wzmacnia funkcje poznawcze i dodaje energii.
• Chaga: Wieczorna suplementacja z dodatkiem Reishi pomaga w regeneracji organizmu i wspiera układ odpornościowy.
• Reishi: Najlepiej stosować wieczorem, zwłaszcza w połączeniu z Chagą dla głębokiego wsparcia zdrowia psychicznego i fizycznego.

Każdy z tych grzybów można stosować także samodzielnie, jednak dobrze dobrane połączenia mogą wzmacniać ich działanie i wspierać organizm w bardziej kompleksowy sposób.

Dlaczego warto włączyć grzyby lecznicze do swojej rutyny?

✅ Wsparcie dla odporności – Grzyby takie jak Reishi i Wrośniak różnobarwny działają immunomodulująco, pomagając organizmowi walczyć z infekcjami.

✅ Poprawa koncentracji i pamięci – Soplówka jeżowata wspiera pracę mózgu, a jej stosowanie może wpłynąć na lepszą koncentrację i kreatywność.

✅ Naturalna adaptogenna moc – Reishi działa jak naturalny adaptogen, redukując stres i poprawiając jakość snu.

✅ Więcej energii – Kordyceps zwiększa wydolność organizmu, co czyni go idealnym wyborem dla osób aktywnych fizycznie.

✅ Antyoksydacyjna tarcza – Chaga to prawdziwa bomba antyoksydacyjna, chroniąca komórki przed stresem oksydacyjnym i wspierająca zdrowie układu trawiennego.

Jak wybrać odpowiedni grzyb dla siebie?

• Jeśli chcesz wzmocnić odporność → wybierz Wrośniaka różnobarwnego lub Reishi.
• Jeśli zależy Ci na poprawie pamięci i koncentracji → najlepszym wyborem będzie Soplówka jeżowata.
• Jeśli szukasz ochrony antyoksydacyjnej → postaw na Chagę.
• Jeśli potrzebujesz więcej energii i lepszej wydolności → sprawdzi się Kordyceps.
• Jeśli masz stres, problemy ze snem i chcesz się wyciszyć → Reishi to idealna opcja.

Przeczytaj również: Pierwsze kroki z grzybami leczniczymi: Poradnik dla początkujących

Jeśli chcesz sprawdzić ich działanie na sobie, mam dla Ciebie mały bonus – 10% zniżki na produkty Slavic Labs z kodem fight4balance, kod działa przy zamówieniach powyżej 200 zł. Współpraca :)

Podsumowanie

Grzyby lecznicze to naturalna apteka pełna potężnych właściwości zdrowotnych. Jednak kluczowe jest wybieranie standaryzowanych ekstraktów o wysokiej jakości i skutecznym stężeniu. Regularne stosowanie może przynieść wymierne korzyści dla organizmu, ale pamiętaj, by dostosować je do swoich indywidualnych potrzeb. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się ze specjalistą.

Czy masz już swój ulubiony grzyb? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu!

Niech balans będzie z Tobą! Ściskam Kasia z @fight4balance! ✨

źródła:

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7277906/
2. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10675414/
3. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7826851/
4. https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/39703
5. https://www.healthline.com/nutrition/chaga-mushroom
6. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2024/7944378
7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25861415/
8. https://www.mskcc.org/cancer-care/integrative-medicine/herbs/chaga-mushroom
9. https://www.mdpi.com/2079-9284/3/3/22
10. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9412612/
11. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4553310/
12. https://www.reliasmedia.com/articles/61656-cordyceps-for-improved-energy-levels-and-sports-performance