Kawa grzybowa – hit? Czy warto ją pić?

Kawa to nieodłączny element poranka dla wielu osób. Jednak coraz częściej poszukujemy zdrowszych alternatyw, które nie tylko pobudzają, ale także wspierają organizm na wielu poziomach. Właśnie w tym kontekście pojawia się kawa grzybowa ☕ – napój, który łączy klasyczny smak kawy z prozdrowotnymi właściwościami grzybów medycznych. Czy warto ją pić? Jak działa na organizm? Sprawdźmy!  

Czym jest kawa grzybowa?

Kawa grzybowa to nic innego jak klasyczna kawa wzbogacona o ekstrakty grzybów medycznych, takich jak reishi, chaga, soplówka jeżowata (Lion’s Mane) czy kordyceps. Każdy z tych grzybów ma inne właściwości, dlatego warto dobrze przemyśleć, który z nich dodać do swojej kawy.  

Niektóre gotowe mieszanki dostępne na rynku zawierają niskie stężenia grzybów lub miks wielu składników, co może nie przynieść oczekiwanych korzyści. Dlatego według mnie najlepszym rozwiązaniem jest przygotowanie napoju samodzielnie, dodając wysokiej jakości ekstrakt do swojej ulubionej kawy.  

Prozdrowotne właściwości kawy

Nie tylko grzyby funkcjonalne niosą korzyści dla zdrowia. Sama kawa zawiera liczne substancje bioaktywne, takie jak kwas chlorogenowy i antyoksydanty, które pozytywnie wpływają na organizm. Oto kilka powodów, dla których warto pić kawę w rozsądnych ilościach:

✅ Poprawia funkcje poznawcze – kofeina stymuluje układ nerwowy, co przekłada się na lepszą koncentrację i pamięć [1,2,3].  

✅ Przyspiesza metabolizm – może wspomagać spalanie tkanki tłuszczowej i poprawiać procesy trawienne [2,4,5].

✅ Działa przeciwutleniająco – zawarte w kawie antyoksydanty pomagają w neutralizacji wolnych rodników, chroniąc komórki przed uszkodzeniami [1,6,7].  

Kawa z umiarem – zalecenia dotyczące kofeiny

Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), spożycie kofeiny w ilości do 400 mg dziennie (czyli ok. 3–5 filiżanek kawy) uznawane jest za bezpieczne dla zdrowych dorosłych osób. Dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią maksymalna zalecana dawka to 200 mg kofeiny dziennie. EFSA zwraca także uwagę, że pojedyncza dawka do 200 mg kofeiny nie stanowi zagrożenia dla zdrowia – nawet jeśli zostanie spożyta na krótko przed intensywnym wysiłkiem fizycznym [11].

Jak długo kofeina pozostaje w organizmie?

Warto zwrócić uwagę nie tylko na ilość wypijanej kawy, ale także na porę jej spożycia.

Kofeina ma średni okres półtrwania w organizmie wynoszący około 3-6 godzin [13], choć u niektórych osób proces ten może trwać od 1,5 do nawet 12 godziny. Ta duża rozpiętość wynika z naturalnych różnic w metabolizmie każdego człowieka.

Dlatego za umowną granicę bezpiecznego spożycia kofeiny przyjmuje się godzinę 15:00. Po tym czasie wypicie kawy może u niektórych osób negatywnie wpłynąć na jakość snu.

Każdy z nas reaguje na kofeinę inaczej – to czy jesteś tzw. “wolnym” czy “szybkim metabolizatorem kofeiny możesz sprawdzić obserwując swój organizm lub wykonując test genetyczny (wymaz z policzka). Na tej podstawie łatwiej będzie określić, do której godziny możemy pić kawę bez ryzyka bezsenności.

Dlaczego warto pić kawę grzybową?

✅ Wsparcie odporności 
Grzyby takie jak reishi i chaga zawierają beta-glukany, które wspierają układ odpornościowy i pomagają organizmowi skuteczniej bronić się przed infekcjami.  

✅ Energia bez nadmiernego pobudzenia 
Klasyczna kawa często powoduje gwałtowny wzrost energii, po którym następuje spadek. Grzyby takie jak kordyceps pomagają organizmowi efektywniej wykorzystywać tlen i produkować ATP, co zapewnia stabilną energię bez nagłych skoków i spadków.  

✅ Poprawa koncentracji i pamięci
Soplówka jeżowata (Lion’s Mane) to jeden z najlepiej przebadanych grzybów pod kątem wspierania pracy mózgu. Może stymulować regenerację neuronów, co przekłada się na lepszą pamięć, koncentrację i sprawność umysłową.  

✅ Redukcja stresu i poprawa nastroju 
Niektóre grzyby, zwłaszcza reishi, działają jak adaptogeny – pomagają organizmowi radzić sobie ze stresem i wspierają równowagę hormonalną. Wieczorna napój z reishi może pomóc w relaksacji i przygotować organizm do regeneracyjnego snu.  

Jakość ma znaczenie! Jak wybrać dobrą kawę grzybową?

Na rynku znajdziemy wiele gotowych mieszanek kawy grzybowej (na rynku są dostęne również gotowe mieszanki kakao i matchy), jednak nie wszystkie są warte uwagi. Często zawierają one niskie stężenia ekstraktów grzybowych lub dodatkowe składniki, które obniżają ich skuteczność.  

Na co zwrócić uwagę przy wyborze?

✅ Stężenie ekstraktu – najlepsze suplementy zawierają ekstrakty o stosunku 10:1 lub 20:1, co oznacza wysoką koncentrację substancji aktywnych.  

✅ Brak sztucznych dodatków – unikaj produktów z wypełniaczami, cukrem i zbędnymi substancjami smakowymi.  

✅ Certyfikowane źródło surowca – warto wybierać produkty organiczne i standaryzowane pod kątem zawartości polisacharydów i beta-glukanów.  

Uważam, że najlepszym rozwiązaniem jest samodzielne dodawanie ekstraktów grzybowych do kawy, dzięki czemu masz pełną kontrolę nad jej jakością i działaniem.  

Jest to szczególnie ważne u osób z chorobami współistniejącymi, które ze szczególną ostrożnością powinny dobrać sobie suplementy grzybowe, tak by nie wchodziły w interakcję z przyjmowanymi lekami. 

Jak przygotować kawę grzybową samodzielnie?

Aby w pełni skorzystać z dobroczynnych właściwości kawy grzybowej, warto przygotować ją we właściwy sposób. Oto krok po kroku:

1. Wybierz wysokiej jakości kawę – najlepiej świeżo mieloną, parzoną w wybrany sposób (drip, espresso, aeropress).  

2. Dodaj ekstrakt grzybowy – wybierz standaryzowany ekstrakt o wysokim stężeniu o działaniu na którym szczególnie Ci zależy (np. 10:1, 20:1) i wsyp ok. 0,5-1 g do gotowej kawy.  

3. Dokładnie wymieszaj – najlepiej używając spieniacza do mleka, by uniknąć grudek.  

4. Opcjonalnie dopraw – jeśli chcesz, możesz dodać mleko roślinne, mód lub cynamon dla lepszego smaku.  

Nie lubisz kawy? Sięgnij po alternatywy!

Grzyby funkcjonalne można łączyć nie tylko z kawą! Istnieje wiele innych napojów, które doskonale komponują się z ekstraktami grzybowymi:

✅ Kakao z grzybami 
Kakao jest bogate w magnez i antyoksydanty, które wspierają zdrowie serca i poprawiają nastrój. Dodatek reishi może wzmocnić działanie relaksacyjne i pomóc w redukcji stresu [8].  

✅ Matcha z grzybami 
Matcha to sproszkowana zielona herbata, znana z wysokiej zawartości katechin, które mają silne właściwości przeciwutleniające. Połączenie jej z soplówką jeżowatą może poprawić funkcje poznawcze i koncentrację [9,10].  

Moje propozycje grzybowych napojów dostosowane do pory dnia  

Rano – energia i koncentracja  
✅ Soplówka jeżowata + kordyceps + kawa/matcha 
To idealne połączenie dla osób, które chcą poprawić funkcje poznawcze, zwiększyć wydolność organizmu i rozpocząć dzień pełnym energii.  

Wieczorem – relaks i regeneracja  
✅ Reishi + chaga + kakao  
Taki napój sprawdzi się dla tych, którzy chcą zredukować stres, poprawić jakość snu i wesprzeć odporność.  

Bonus: do wieczornej rutyny można dodać wrośniaka różnobarwnego, który wzmacnia odporność i ma udowodnione właściwości przeciwnowotworowe. 

Podsumowanie – kawa grzybowa, hit?

✅ Tak, warto ją pić! Jeśli wybierzesz wysokiej jakości ekstrakty i dopasujesz grzyby do swoich potrzeb, kawa grzybowa może stać się świetnym wsparciem dla organizmu.  

✅ Nie wszystkie gotowe mieszanki są dobre – lepiej komponować własny napój, aby mieć pełną kontrolę nad składem.  

✅ Dobrze dobrane grzyby mogą realnie wpłynąć na Twoją energię, odporność i zdrowie psychiczne.

✅ Nie lubisz kawy? Nic straconego! Grzyby lecznicze można świetnie łączyć także z kakao, matchą czy herbatami ziołowymi, tworząc własne rytuały zdrowotne.  

A Ty? Próbowałeś już kawy grzybowej lub jej alternatyw? Podziel się swoją opinią w komentarzu! 

Niech balans będzie z Tobą! Ściskam Kasia z @fight4balance! ✨

źródła: 

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3824984/ 

2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27824614/ 

3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29474816/ 

4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24459154/ 

5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12634436/ 

6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27699514/ 

7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29474816/ 

8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27346251/ 

9. https://www.health.com/coffee-vs-matcha-8697718 

10. https://time.com/7017512/is-green-tea-good-for-you/ 

11. https://www.efsm.online/pl_pl/article-overview/101/2021/caffeine-stimulating-and-aromatic-but-safe 

12. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24235903/